Warning: strtotime() [function.strtotime]: It is not safe to rely on the system's timezone settings. You are *required* to use the date.timezone setting or the date_default_timezone_set() function. In case you used any of those methods and you are still getting this warning, you most likely misspelled the timezone identifier. We selected 'Europe/Berlin' for 'CEST/2.0/DST' instead in /home/platne/c10/public_html/witamina.info.pl/komentarze/include/commax.class.php on line 492
Warning: strtotime() [function.strtotime]: It is not safe to rely on the system's timezone settings. You are *required* to use the date.timezone setting or the date_default_timezone_set() function. In case you used any of those methods and you are still getting this warning, you most likely misspelled the timezone identifier. We selected 'Europe/Berlin' for 'CEST/2.0/DST' instead in /home/platne/c10/public_html/witamina.info.pl/komentarze/include/commax.class.php on line 493
Warning: date() [function.date]: It is not safe to rely on the system's timezone settings. You are *required* to use the date.timezone setting or the date_default_timezone_set() function. In case you used any of those methods and you are still getting this warning, you most likely misspelled the timezone identifier. We selected 'Europe/Berlin' for 'CEST/2.0/DST' instead in /home/platne/c10/public_html/witamina.info.pl/komentarze/include/commax.class.php on line 582 Witamina B1 (tiamina) : Centrum Informacji o Witaminach
Witamina B1 nazywana jest tiaminą. Odkryto ją jako pierwszą z grupy witamin B. Początkowo jej działanie było utożsamiane jedynie z zapobieganiem chorobie beri-beri. Pełni istotną rolę w przemianach węglowodanów i metabolizmie tkanki nerwowej.
Źródła witaminy B1
W małych ilościach występuje w rozmaitych pokarmach, a najbogatszym źródłem niacyny są drożdże, wątroba, mleko, orzechy oraz łupiny zbóż nasiennych. Ponieważ z przeciętnej diecie mieszkańców aglomeracji miejskich występuje pewien niedobór niacyny, w niektórych krajach wzbogaca się mąkę, kaszę i pieczywo w tę witaminę. W niewielkich ilościach jest również syntetyzowana przez fizjologiczne bakterie jelitowe.
Witamina B1 - znaczenie dla zdrowia
Aktywną formą witaminy B1 w organizmie ludzkim jest pirofosforan tiaminy. Jest on koenzymem reakcji oddychania tkankowego i głównie bierze udział w metabolizmie węglowodanów. U cukrzyków stężenie tiaminy w surowi krwi jest czterokrotnie niższe niż u osób zdrowych, co sprzyja rozwojowi chorób naczyniowych. U tych pacjentów podawanie witaminy B1 poprawia funkcjonowanie naczyń i wspomaga gojenie owrzodzeń naczyniowych, w tym leczenie stopy cukrzycowej.
Objawy niedoboru witaminy B1
Podobnie jak w przypadku innych witamin z grupy B, organizm ludzki posiada niewielkie zapasy tiaminy. Przy jej niedoborze zakłóceniu ulega głównie metabolizm węglowodanów. Rzadko obserwuje się niedobór samej tiaminy, gdyż w pokarmach występuje ona wspólnie z innymi witaminami, a więc znacznie częściej spotyka się niedobory wielowitaminowe. Wyraźne objawy niedoboru mogą pojawić się już po trzech tygodniach całkowitego braku tiaminy w diecie. Objawy pojawiają się przy stosowaniu monotonnej diety ryżowej, u alkoholików, w zespołach złego trawienia i złego wchłaniania.
Dla organizmu groźny może być już niewielki niedobór witaminy B1. Wywołuje wtedy utratę apetytu, zmęczenie, ogólne osłabienie i skurcze mięśni. Przy niedoborze średniego stopnia wcześniej wymienione objawy nasilają się, a dodatkowo zaczyna się degeneracja nerwów, której towarzyszą objawy bólowe. Zespół ciężkiej awitaminozy B1 nazywany jest chorobą beri-beri. Spotyka się dwie postacie tej choroby: typ mokry z obrzękami, wyniszczeniem organizmu, zaburzeniami sercowo-naczyniowymi i niewydolnością serca prowadzącą do śmierci oraz typ suchy bez obrzęków, o łagodniejszym przebiegu, w którym występują bóle, zaniki mięśniowe, parestezje, obniżenie temperatury ciała, spadek ciśnienia tętniczego i porażenie nerwów.
Podanie witaminy B1 szybko usuwa objawy niedoboru. Lecznicze preparaty gotowe zawierają albo czystą witaminę B1 lub jej aktywną postać pirofosforan tiaminy (kokarboksylaza). Syntetyczna tiamina jest białym, krystalicznym proszkiem, który po podaniu doustnym wchłania się bardzo szybko i jest równomiernie rozprowadzana po całym organizmie. Odkłada się głównie w takich narządach jak wątroba, mózg, nerki i serce.
Witamina B1 jest dobrze tolerowana. Symptomy nietolerancji pojawiają się rzadko (osłabienie, uczucie gorąca, świąd, pokrzywka, nadmierne wydzielanie potu, nudności, uczucie ucisku w gardle, obrzęk naczynioruchowy, obrzęki płuc). Po podaniu w zastrzyku może wystąpić potencjalnie śmiertelny wstrząs tiaminowy.
Suplementacja witaminy B1
Witamina B1 występuje również w suplementach diety oraz dodawana jest do żywności. Zalecane dzienne spożycie (RDA) dla tiaminy wynosi 1,1 mg. Indywidualne zapotrzebowanie na tiaminę może różnić się w zależności od wagi ciała, stosowanej diety i zapotrzebowania na kalorie. Przy większej ilości spożywanych węglowodanów potrzeba więcej tej witaminy. Większe zapotrzebowanie występuje u ludzi w podeszłym wieku.
Bibliografia
Pharmindex Brevier. UBM Medica. Warszawa 2011.
Ville CA. Biologia. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Warszawa 1990.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 2010 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego.
Arora S, Lidor A, Abularrage CJ, Weiswasser JM, Nylen E, Kellicut D, Sidawy AN. Thiamine (vitamin B1) improves endothelium-dependent vasodilatation in the presence of hyperglycemia. Ann Vasc Surg 2006; 5: 653-8.
